پمپ وکیوم روغنی یا پمپ خلاء روغن گردش چیست؟ پمپ خلاء یا پمپ وکیوم رینگ روغن سال ها است که در بازار های صنعتی برای ایجاد خلاء در محدوده فشار بالا و متوسط مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین به عنوان پمپ وکیوم پشتیبان برای پمپ های خلاء روتس و فشار بالا، به فروش می رسد. پمپ وکیوم روغنی از جمله وکیوم پمپ های جابجایی مثبت و رینگ مایع هستند که مایع در گردش آن ها روغن می باشد. این پمپ های مکنده از روغن به عنوان سیلینگ، روانکار و خنک کننده در ایجاد خلاء مورد نیاز استفاده می کنند.
پمپ وکیوم روغنی یکی از انواع تجهیزات مهم صنعتی به شمار می آید که امروزه با گسترش و افزایش بهره گیری از طرح های اتوماسیون صنعتی در کارخانه ها و سایر فعالیت های صنعتی، توانسته به جایگاه ویژه ای بین خریداران دست یابد. این محصول کارآمد و پرطرفدار در بخش های بی شماری از صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد و امروزه باعث تسهیل شدن بسیاری از فعالیت های مهم و دقیق شده است
. به صورت کلی، از
پمپ وکیوم روغنی برای ایجاد فضایی عاری از مولکول هوا در یک محیط بسته استفاده می شود
. پمپ وکیوم در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شوند. وجود تنوع زیاد در این تجهیزات بر محبوبیت آن ها افزوده و باعث گردیده که
پمپ وکیوم روغنی از پرکاربرد ترین تجهیزات صنعتی امروزی به شمار روند
. وکیوم های صنعتی از نظر عامل خنک کنندگی در نظر گرفته شده در آن ها، به سه دسته
پمپ وکیوم روغنی، پمپ وکیوم آب در گردش، پمپ وکیوم خشک دسته بندی می شوند. در نوع روغنی همانطور که از اسم آن برمی آید، روغن به عنوان عامل خنک کننده نقش داشته و نیز در مدل خشک و آب در گردش به ترتیب هوا و آب این کار را به عهده دارند که هریک از این مدل ها نیز برای کاربرهای متفاوتی تعریف شده اند
. پمپ وکیوم روغنی بیشتر به عنوان وکیوم کننده در کارهای سبک و متوسط مورد استفاده قرار می گیرد
. پمپ وکیوم روغنی در دقت های متفاوتی ارائه می شوند که براساس همین میزان دقت ، آن ها را در دو نوع پمپ وکیوم تک مرحله ای و پمپ وکیوم دو مرحله ای با متراژهای خلاء مختلف ، طبقه بندی می کنند. همچنین مکانیزم عملکرد در
پمپ وکیوم روغنی در عین سادگی، بسیار دقیق است. در تقسیم بندی دیگر می توان
پمپ وکیوم روغنی را به سه مدل چگالشی ، تراکمی و گیرانداز تقسیم نمود
. انواع پمپ خلاء روغنی
- پمپ وکیوم روغنی روتاری وین ( Rotary Vane ) یا پره دوار : در ابتدا چرخش °180 روتور خارج از مرکز در داخل سیلندر، گاز را وادار به ورود به داخل محفظه پمپ وکیوم روغنی می کند. روغن نیز از مخزن روغن به داخل محفظه پمپ وکیوم تزریق می شود. به تدریج حجم اشغال شده توسط گاز در محفظه هلالی شکل تشکیل شده از روتور و پره های آن افزایش می یابد. در این هنگام خلاء مورد نیاز در محفظه ای که گاز از آن تخلیه می شود، ایجاد شده و با چرخش بیشتر روتور و کم شدن فضای بین روتور و استاتور، حرکت پره های روتور در گاز موجود تراکم ایجاد کرده و شیر تخلیه را وادار به باز شدن می کند. سپس گاز از خروجی پمپ تخلیه می شود. در آخر فیلتر خروجی، گاز تخلیه شده را از بخار روغن جدا می کند.
- پمپ وکیوم روغنی اسکرو (Screw) یا پیچی : پمپ وکیوم screw یا پیچی یک وکیوم پمپ دو محوره است، نحوه عملکرد پمپ خلاء اسکرو روغنی به این صورت است که دو روتور با شیارهای مارپیچی و زاویه دار آن، بصورت خلاف جهت یکدیگر (بصورت نر و مادگی) با حرکت دورانی و خلاف جهت خود، گاز را از سمت ورودی به سمت خروجی هدایت می کند. این عمل موجب ایجاد خلاء یا مکش در ورودی می شود.
مزایا و ویژگی های پمپ وکیوم روغن در گردش
دائم کار بودن در بسیاری از مدل های تولیدی ، موجود بودن در انواع ظرفیت ها و فشار های خلاء بالا ، طراحی و تولید در دو مدل تکفاز و سه فاز ، دارای شیر گاز بالاست ، راه اندازی و نگهداری آسان ، تعمیر و سرویس آسان ، عمر طولانی ، دارای فشار خلاء قابل توجه (HIGH VACUUM) ، استفاده به عنوان پمپ وکیوم پیشتیبان در پمپ های خلاء بالا
کاربردهای پمپ وکیوم روغنی
متالورژی، عملیات حرارتی و کوره ، سیستم های تبرید و تهویه مطبوع ، طیف سنجی ها ، فرآیند های خشک کردن و پوشش دهی با خلاء ، کاربردهای مربوط به نیمه رسانا ها ، دستگاه های تحقیقاتی و آزمایشگاهی در آزمایشگاه ها ، وکیوم پمپ پشتیبان برای پمپ های خلاء بالا ، ایجاد خلاء در سیستم های انتقال مواد ، تست نشتی در نشت یاب ها ، صنایع غذایی و بسته بندی ، خودرو سازی ، صنایع فلزی ، ساخت و تأمین تجهیزات الکتریکی
، سیستم های خلاء مربوط به اتوکلاو و استریلیزه کردن ، سیستم های خلاء نیروگاهی ، سیستم های ساکشن مرکزی در بیمارستان ها ، فرآیند تخلیه پنوماتیکی ، سیستم های تخلیه غبار ، دستگاه های فیلینگ در صنایع مختلف و جابجایی، بلند کردن و انتقال اجسام
روغن در پمپ های وکیوم روتاری وظایف زیر را بر عهده دارد:
- خنک کاری و پایین آوردن دمای پمپ
- روانکاری پمپ برای کم کردن استحکاک میان پره پوسته
- روانکاری پمپ برای کم کردن استحکاک میان پره پوسته
- آبندی بین ورود و خروج
- جلوگیری از خوردگی
روغن های بکار رفته در پمپ های وکیوم روتاری باید خواص زیر را دارا باشند:
- غلضت مناسب
- روانکاری
- سازگار با محیط از نظر آلودگی
- میزان بخار شدن پایین در دمای پمپ
در استفاده از پمپ ویکوم روغنی روتاری باید به چه مسائلی توجه نمود: اگر گازی که توسط پمپ تخلیه می شود حاوی مواد خورنده یا ساینده باشد موجب می شود تا سطح روتور و استاتور آسیب ببیند، این امر باعث می شود تا مسیرهای نشتی بین روتور و استاتور ایجاد شود لذا فشار نهایی پمپ وکیوم کاهش می یابد و اگر گاز تخلیه شونده حاوی بخارات قابل چگالش باشد باعث تضعیف عملکرد پمپ وکیوم می شود. بخار معمولا در یک حالت غیر اشباع وجود دارد وتا زمانی که تراکم مورد نیاز برای باز کردن شیر خروجی به حد کافی نرسد ، فشار آن را تا مقدار اشباع بالا می برد. در این مرحله بخار به شکل مایع در می آیدو در خروجی حلقه پمپ به صورت ترکیب با روغن می ماند. این پدیده منجر به دو واکنش میشود
: با روغن تشکیل امولسیون داده و یا واکنش شیمیایی میکند که این امر باعث کاهش خواص روغنکاری و آبندی روغن میگردد
. دیگر اینکه ممکن است همراه پمپ بچرخد و دوباره درطرف ورودی پمپ تبخیر شود. چنانچه بخار جابجا نشود ، این اثر تجمعی بوده ودر نهایت پائین ترین فشار قابل وصول فشاربخار اشباع مایع خواهد بود. لذا در این خصوص بخارآب دردسر سازترین عامل است. به همین دلیل استفاده از سیستم گاز بالاست همواره ضروری است
. در هنگام کار با پمپ وکیوم روغنی به هیچ عنوان نباید پمپ در هنگام وکیوم کردن بخار آب یا خود آب وارد قسمت پمپ شود زیرا باعث تغییر کارایی روغن درون پمپ ویشود و روغن خواصیت روغن کاری خود را از دست داده و پمپ قفل میکند که همین امر باعث قفل موتور یا به استلاح موتور جام میکند
. در سیستم یک مقدار هوای اتمسفری کنترل شده به قسمت خروجی پمپ راه پیدا میکند. از این رو فشار درون به این قسمت به حد کافی افزایش می یابد، طوری که شیر خروجی بدون نیاز به تراکم نهایی گازو بخار آب موجود در آن باز شده و پس از فشار بخار به حد اشباع آن نمی رسد و بخار به همراه گاز به سمت بیرون رانده می شود
. نکته قابل توجه در استفاده از این پمپ ها این است که با توجه به وجود روغن در این پمپ ها ، همواره احتمال بازگشت بخارات روغن به محفظه خلاء وجود دارد و در نتیجه خلاء ایجاد شده تو سط این پمپ ها خیلی تمیز نیست مگر اینکه تمهیدات ویژه ای اندیشیده شود مانند استفاده از تله زئولیتی در ورودی پمپ
.